De gezondheidszorg is meer dan zorg

Activiteitenrapport 2018 UZ Brussel: meer activiteiten met minder mensen vereist wendbaarheid

De jaarcijfers 2018 van het UZ Brussel laten een duidelijke toename van de activiteiten zien: meer raadplegingen (+7,1%), meer opnames (+4,4%), meer daghospitalisaties (+6,7%), meer technische verstrekkingen (+4,4%), meer contacten op de spoedgevallendienst (+4,1%), meer wetenschappelijke output (publicatie van 1.006 wetenschappelijke artikels). Dit alles werd geklaard met iets minder medewerkers, gerekend in voltijdse equivalenten (3.075). Tegelijk werden de inspanningen verhoogd inzake welzijn van de medewerkers, mobiliteit en duurzaamheid van de activiteiten. 2018 was voor het UZ Brussel (in navolging van de lancering van het dialoogproject ZORG2030 in 2017) opnieuw een ‘luisterjaar’. En dit alles zonder in het rood te eindigen. Daarmee symboliseren de jaarcijfers en de belangrijke activiteiten van 2018 goed een aantal trends die vandaag de gezondheidszorg kenmerken.

Jaarverslag 2018 UZB

Aangepaste zorgorganisatie

De toenemende werkdruk vraagt om meer aandacht voor het welzijn van de medewerkers. Directeur verpleegkunde Ria Vanschoenwinkel licht het belang van een meer wendbare werkorganisatie toe: “Verpleegkundigen moeten vandaag veel flexibeler zijn, ook in hun eigen belang. Ze worden ingezet waar de nood het hoogst is om elkaar bij te staan. Ook als ziekenhuis zijn we gebaat met wendbaarheid zonder gebonden te zijn aan een specifieke ruimte: een verpleegeenheid wordt dus een flexibel gegeven. Daarnaast trachten we werklast ook objectief te meten, want een stuk werkdruk doen we onszelf aan en komt niet altijd voort uit de job. Met het oog op het welzijn van ons menselijk kapitaal stelden we in 2018 een verantwoordelijke aan die, op basis van een welzijnsplan, uiteenlopende initiatieven zal nemen om daar nog meer werk van te maken.”

In de tweede plaats tracht het UZ Brussel op meerdere manieren een antwoord te bieden op het mobiliteitsprobleem dat gans België remt. In 2018 reed voor het eerst Tram 9 die zowel voor patiënten, medewerkers als studenten zorgt voor een vlotte verbinding tussen Brussel centrum en de Brussels Health Campus in Jette. Omdat mensen uiteraard ook zelf het mobiliteitsprobleem creëren, is de kern van het mobiliteitsplan van het ziekenhuis om te werken aan een gedragsverandering bij de medewerkers. Ze worden gemotiveerd en beloond wanneer ze de voorkeur geven aan alternatieven van de wagen voor hun woon-werkverkeer.

Nabijheid van de patiënt

Tegelijk breidt het ziekenhuis het zorgaanbod in de satellietklinieken verder uit. Mensen met diabetes kunnen ook terecht in één van de vijf diabeteshuizen in Dilbeek, Willebroek, Etterbeek, Sint-Pieters-Woluwe en Strombeek-Bever. Daarnaast zijn er kinderpoliklinieken in Jette en Merchtem. Er is een satellietradiologie in Dilbeek. Het UZ Brussel gaat daarmee naar de patiënt toe.

In de derde plaats kan het toenemend belang van duurzaamheid worden vastgesteld. Daar geldt de Green Energy Campus in Zellik als sprekend voorbeeld van. Daar komt een multifunctioneel onderzoeksgebouw dat de faculteiten van de VUB een platform geeft voor onderzoek naar innovatieve technieken, die vooral gericht zijn op smart grid, energieopslag en groene mobiliteit. Het gebouw zelf wordt een toonbeeld van duurzaamheid en wordt optimaal geïntegreerd in de groene omgeving. Het zal bovendien één of meerdere supercomputers huisvesten die gekoppeld worden aan het Vlaams glasvezelnetwerk. Meer dan tienduizend zonnepanelen en windmolens zullen ter plaatse groene stroom opwekken en voeden zo dit datacenter.

Luisteren!

In de vierde plaats heeft het UZ Brussel in 2018 opnieuw verregaand geluisterd. Ook dat moet en gebeurt in de zorg steeds meer. Het project ZORG2030 dat in 2017 leidde tot meer dan 400 ideeën over de toekomst van de zorg (zie www.zorg2030.be) werd intern verdergezet. Zeven werkgroepen van ziekenhuismedewerkers spitten vrijwillig 7 thema’s uit en de beslissing werd genomen om in 2019 ook een volledige personeelsbevraging te organiseren. De patiëntenwinkel Info@UZ van het ziekenhuis, die helemaal is gefocust op informatie aan en empowerment van patiënten, werd verder uitgebouwd. Zo bevat de volledig vernieuwde website van het UZ Brussel tips om patiënten te helpen zelf aan het stuur te zitten van hun zorgproces. In datzelfde kader werd de ‘patient portal’ verder uitgerold en in de wachtzalen een systeem van ‘self-scanning’ ingevoerd.

CEO prof. dr. Marc Noppen: “Het is te gemakkelijk om enkel naar de in België (veel te) talrijke politieke beslissingnemers te kijken om veranderingen in te voeren. Hun rol en invloed is uiteraard fundamenteel, maar we kunnen ook heel veel zelf doen. We hebben al lang de traditie om patiënten samen te brengen en naar hen te luisteren. Met ZORG2030 hebben we dat groots aangepakt, ook intern want het is essentieel dat veranderingen gedragen zijn en dus dat we allemaal de nood eraan voelen en ze vervolgens op basis van inspraak samen realiseren. We blijven zowel onze medewerkers als patiënten betrekken bij wat we doen”.

Bouwen aan een vernieuwde zorgomgeving

In de vijfde plaats illustreren de toename van activiteiten en de evoluties in de geneeskunde ook de nood aan een andere infrastructuur, een zorg- en werkomgeving die meer aan de gebruikers in aangepast, dus zowel aan patiënten, bezoekers als medewerkers. Eind 2018 ontving het UZ Brussel de officiële goedkeuring van de Vlaamse overheid voor de start van het bouwen van twee belangrijke delen van het ziekenhuis: het zogenoemde ‘Medisch Technisch Blok’ en het ‘Landmark’-gebouw, de nieuwe hoofdinkom van het ziekenhuis als centrale toegang voor consultaties en hospitalisaties. Tegen 2027 zouden de werken geklaard moeten zijn en tegelijk wordt met lopende evoluties rekening gehouden. In een steeds veranderend zorglandschap is dat een uitdaging. Een zorgorganisatie moet vandaag veel wendbaarder zijn dan vroeger.

Kortom, 2018 was een jaar van besparen, investeren en innoveren, zonder in het rood te eindigen. Het overzicht van de kerncijfers en belangrijkste activiteiten van 2018 is beschikbaar op de gloednieuwe website www.uzbrussel.be.